ÖLDÜĞÜNE ALIŞTIRMA EGZERSİZİ: ORTALIKTA GÖRÜNMEMEK
İnsanız. Varlığımız görünürlük üzere kaim. Adına “dışarısı” denilen kalabalıkta yaşıyor olduğumuzun görünür olmaktan başka delili kalmadı. Doğal bir ölümle ölen kişi ile bir süreliğine gözlerden ırak olan kişi arasında fark aralığı gittikçe daralıyor. Şimdilerde “görmek” haber almak ya da yaşıyor olduğundan emin olmaktır. Pazar yerinde annesinin elinden kopup kaybolan çocuklar gibiyiz. Koca koca adamlar şehrin orta yerlerinde, ana arterlerde, arka sokaklarında, alışveriş merkezlerinde kayboluyor. Bir süre önce ölen kişi ile bir süreliğine kendisinden haber alınamayan kişi yaşayanlar nezdinde aynı kategoridedir. Kendine hak vaki olana “sırlandı” derler. İnsan içine çıkmayan kişi de farklı değildir artık, sırlanmıştır. Varlığına (görünürlüğüne) aşina olan kişilerin denetim ve takip alanından çıkmıştır.
MODERN BİR ÖLDÜRME EYLEMİ: YANINDAKİNİ GÖRMEMEK
Modern zamanlarda görüntü alanının dışına sürülmek bir insan için uzaktan ve silahsız öldürülme biçimidir. Sokakta burun buruna geldiğiniz bir tanıdığınıza selamsız geçmeniz bile bu cinayetin faili olmanıza yeterlidir. Kentlerin kalabalığı tsunami gibidir. Dalgalara kapılanlar bir yokluğa doğru hızla sürüklenirler. Hayatları gibi ölümlerinin de bir hikayesi yoktur. Yanındakini görmemek gözü stratejik ve tecimsel kullanma hesabına dayanır. Gözü kullanma da bir hesap işidir artık. Sözgelimi “paragöz” iseniz paranın dışında yer alan hiçbir şeyi göremezsiniz. Şayet “açıkgöz” iseniz, menfaatiniz için en yakınızdakini bile gözünüzü kırpmadan sükût suikastıyla öldürmekten çekinmezsiniz.
KULLANIŞLI BİR KÖR NUMARASI: GÖRMEZDEN GELMEK
Körlük sonradan geliştirilen bir bakış şeklidir. Eğer görmemenin avantajları görmeninkini geçmişse kişi hiç düşünmeden körlük şıkkını işaretler. Gözü idareli kullanma stratejisi burada da geçerlidir. Zira küçücük bir göz yuvarlağına her şeyi ve de herkesi sığdıramazsınız. Size kâr sağlayacaklara yer açmak için size hiçbir katkısı olmayanları görme alanınızın dışına çıkarmak zorundasınızdır. Görme alanından sürgün edilen kişi şayet birtakım şirinliklerle gözünüze girmeyi başarırsa o artık sizin gözde takipçileriniz arasındadır.
BİR UZAKLAŞTIRMA CEZASI: GÖZÜME GÖRÜNME!
Ağır cezadır. Bu yüzden böyle bir ültimatoma riayet etmeyen kişi ağır cezada yargılanmaya müstahaktır. İddianamenin özeti bellidir: Gözü gereksiz yere meşgul etmek! Uzaklaştırma cezası alan kişinin yapabileceği tek bir şey vardır: Saklanmak ve radarlara yakalanmamak. Kaybolmanın bile tanımı değişmişken göz önündeki insan nasıl, nereye ve ne zamana kadar saklanabilir ki? Keza uzaklaştırma da böyle. Cezayı verenlerin her zaman uzaklarda da görme nöbeti tutan gözleri vardır. “Gözüme görünme” ültimatomu veren kişi becerebildiği en nazik haliyle aslında uzaklaşmasını istediği kişiye “sakince, gürültüsüz patırtısız öl!” demektedir.
NEVZUHUR BİR BAKIŞ ESTETİĞİ: AMELİYATLA KÖR OLMAK
Çağdaş dünya her şeye kendi biçimini vermek için akla hayale gelmeyecek yollar geliştirmekte. Bakışı ve bakış açısını değiştirmek bunlardan biri. Teker teker modern misyonerler tutmak hem zaman alıcı hem de meşakkatli bir eski usul. Bütün bakış açılarını bir ekran gözüne odaklamak hem pratik hem daha ekonomik. Kitle iletişim aygıtları kitlenin yerine bakan toplumun yerine gören kocaman gözlerdir. Sözgelimi biz televizyon seyrettiğimizi sanırız, ama aslında ekranla göz göze gelmektir yaptığımız. Gözümüz ekranların gözü ile aynileşir. Şimdilerde kalabalıkların trendi, siyah -beyaz bakışlarına daha renkli görme biçimleri kazandırmak için görmek istemedikleri şeyleri görmemek amaçlı ameliyat masasına yatmak. Bu kapalı ameliyatla artık görmemeyi tam sağlayan oldukça başarılı (!) körlüklere ulaşılabilmekte. Yaşadığımız yüzyılda bu kadar çok sayıda hakikati görme engelli insana rastlıyorsak bu biraz da tersine görme-yani körlük- cerrahisinin gelişmesiyle ilgili bir durum olsa gerektir.